Dalai Lama stóð ekki fyrir uppreisn

Auðvelt er að skilja frétt Morgunblaðsins sem svo að Dalai Lama hafi staðið fyrir uppreisn gegn Kínverjum 1959, sbr:

"...Dharamshala á Indlandi. Þar hefur hann búið frá því hann flýði land eftir misheppnaða uppreisn gegn Kínverjum árið 1959. "

Dalai Lama hefði varla fengið friðarverðlaun Nóbels ef hann hefði hvatt landa sína til uppreisnar. Ég geri mér grein fyrir að ekki þurfi nauðsynlega að skilja efnisgreinina hér að ofan þannig að Dalai Lama hafi hvatt til uppreisnar.

Hvað sem því líður: 

Hið rétta er að Kínverjar, sem höfðu hertekið Tíbet 1950,  buðu Dalai Lama á leikrit í kínverskum herbúðum í mars 1959 og kröfðust þess að lífverðir hans fengju ekki að fylgja honum þangað. Fréttir af þessu boði bárust til Tíbeta sem vöktu ótta þeirra um að til stæði að ræna Dalai Lama. Tíbetar tóku að umkringja höll Dalai Lama til að koma í veg fyrir að hann gæti þegið boð Kínverja. Það var svo í þessari 300.000 manna mannmergð sem raddir um sjálfstæði Tíbet fóru að heyrast.

Um 86.000 Tíbetar létust í átökum við Kínverska herinn en Dalai Lama náði að flýja land í glundroðanum.

Þess má geta að Kínverjar hafa rænt manni sem telst heilagur í augum Tíbeta. Panchen Lama varð árið 1995 yngsti pólitíski fangi á sínu sjöunda aldursári. Kínverjar settu hann í stofufangelsi strax í kjölfar þess að Dalai Lama gaf honum titilinn Panchem lama. Fáir vita hvar hann er í dag ef hann er þá á lífi. 

Dalai Lama segir menningarlegt þjóðarmorð framið í Tíbet

Athugasemdir

[Ásgrímur Hartmannsson, 17.3.2008 kl. 00:41]

Ég held ekki að friðsamleg andstaða a la Ghandi dugi á þetta.  Haf ber í huga að Bretarnir sem Ghandi var að eiga við voru siðmenntaðir.  Þeir höfðu reglur.  Þeir voru ekki geðveikir.

Kínverjar... þeir hafa allt aðrar reglur.  Og það má færa rök fyrir því að kommúnismi sé form af geðveiki.  Í raun verri, því það er hægt að halda flestum formum geðveiki niðri með lyfjum. 

[Guðmundur G. Hreiðarsson (IP-tala skráð) 17.3.2008 kl. 08:05]

Þetta er þó röng notkun á orðinu "þjóðarmorð", og er aðeins til þess fallið að gjaldfella það orð, eins og algengt er orðið.

[Gunnar Hrafn Jónsson (IP-tala skráð) 17.3.2008 kl. 08:33]

Það er alveg rétt að Dalai Lama kom engri uppreisn af stað. Með fullri virðingu þá er það hins vegar bara bull að uppreisnin hafi byrjað vegna tilræðis við Dalai Lama árið 59.

Uppreisnin byrjaði árið 1956 og var leidd af klerkum og aðalsmönnum sem voru að mótmæla þjóðnýtingu landsvæða í Amdo og Austur Kham. Mikið var þetta gróðurlendi sem var í eign klaustra og hátt settra aðalsmanna. Þetta eru sögulegar staðreyndir sem auðvelt er að fletta upp. Uppreisnin stóð í svo gott sem 13 ár og hefur verið mikið skrifað um hana.